Een terugblik op het Live project Hoepert(h)ings

metsen dag 10 zwart wit

Vandaag is het exact tien jaar geleden dat het Live project Hoepert(h)ings plaats vond in Hoepertingen. Dit was een reden voor onze reporter Wannes Boonen om met de be – trokkenen te spreken. Hij wou een aantal van de centrale principes en gebruikte methoden die vandaag nog relevantie hebben, in kaart brengen. Studenten van de Faculteit Architectuur en kunst van de Universiteit Hasselt, in samen – werking met 4 docenten/onderzoekers (Sarah Martens, Franck Vanden Ecker, Peter Princen en Liesbeth Huybrechts) en 1 doctoraatsonderzoeker (Camilo Amaral) van de University of East London ontwierpen 2 concrete constructies langsheen een treuzelpad. Hiermee wilden ze een nieuwe kijk bieden op vergeten plaatsen in het dorp en inspelen op toeval – lige ontmoetingen. Dit deden ze met het oog op een ruimtelijk boeiende, sociale, groene en inclusieve toekomst voor het dorp. Met dit Live project ontwerpen de studenten niet alleen een ruimtelijke installatie. Ze ontwierpen ook expliciet in samenwerking met de omgeving lokale experten (bv natuurorganisaties), jonge en oude bewoners en lokale or – ganisaties (Kasteel Mariagaarde en zorgcentrum Ter Heide).

De deelnemers aan het project, de studenten en hun begeleiders, startten hun project met een onderdompeling in het dorp, enkele lez – ingen en uiteenzettingen over de opdracht. Zo maakten ze kennis met de context waarin het project zich situeert, maar ook met de filosofie van Hoepertingen. Ze wandelden doorheen de locaties waarin ze zouden werken: een kersenwei met silo’s nabij het bouwbedrijf Schoofs en een wandelroute naast het kerkhof. Ze deden die wandelingen samen met enkele bewoners van het dorp die deze plekken goed kennen. De studenten werden vervolgens opgesplitst in twee groepen. De ene groep was verantwoordelijk voor het bouwen van een platform en de andere voor het construeren van een dakstructuur als ontmoetingsplekken lang – sheen het pad. Op basis van hun ervaringen tijdens het bezoek aan de locaties en de dia – logen met de inwoners, deelden ze hun visies tijdens enkele brainstormsessies. In een eerste sessie beschreven ze in groepjes van een viertal studenten de positieve en negatieve punten van de plek en bekeken wat de mogelijkheden waren voor de constructie. De resultaten werden vervolgens bediscussieerd met de hele groep om inspraak van iedereen en het delen van meningen te garanderen.

In een volgende sessie bedachten de student – en in kleinere groepjes een meer concreet idee voor de locaties. Vervolgens werden de ontwerpen tussen de groepen uitgewisseld. De groepen werkten verder aan het ontwerp van de andere groep zodat het ontwerp met nieuwe visies geconfronteerd werd. Terwijl de plannen voor de installaties steeds concreter werden, kwamen de studenten voor het eerst in aanraking met de materialen die ze voor handen hadden. Via de Opalis prijs won het Live project een hoop Belgische stenen. Het ging om reeds gebruikte bakstenen, kasseien en granieten blokken. Als de studenten iets nodig hadden naast dit lokale recuperatiemateriaal, moesten de studenten het dorp te engageren om hieraan te komen. Deze aanpak moest garanderen dat het liveproject zich niet enkel tot de materialenkennis van de studenten en docenten beperkte, maar dat ook lokale kennis en beschikbaarheid van materiaal in het hele dorp ging meespelen.

Het Live project omvatte ook een soort van rolverschuiving van de architectuurstudenten. Hun meer geoefende rol van architect/ bedenker moest een stukje plaatsmaken voor de rol van bouwvakker. Dit werd ondersteund door een uiteenzetting over de veiligheidsvoorschriften voor de bouw van hun project door lokale ondernemer Schoofs. Bij de start van de werken kregen ze ook direct te maken met kleine problemen op het terrein die moesten verholpen worden vooraleer de echte werken van start konden gaan. Er werden bijvoorbeeld funderingssleuven uitgegraven en gevuld met beton. Activiteiten die even de tijd vroegen voordat er verder gebouwd werd.

Naast de activiteiten op de site, hielden de studenten op bepaalde momenten in de week en gedurende het weekend een pop-up terras open op het kasteeldomein Mariagaarde waar inwoners van het dorp of geïnteresseerden van buiten het dorp hun mening kon geven over de ruimtelijke de initiatieven. Om het debat aan te zwengelen werd deze krant gebruikt. Hierin schreven studenten, docenten en bewoners artikels over hun acties en hoe deze volgens hen zouden evolueren in de toe – komst. De krant was dus niet enkel een logboek van hun werk maar ook een middel om te communiceren naar de omwonenden of passanten. Ook de bewoners met verstandelijke en/of bijkomende beperkingen werden actief betrokken. De studenten zetten zich elke dag in om samen met de bewoners van Ter Heide activiteiten te doen. Deze samenwerk – ing was van belang omdat die het treuzelpad, waaraan de projecten gelegen zijn, en de pro – jecten zouden kunnen inspireren. Deze eerste editie in Hoepertingen was een experiment met vallen en opstaan, maar het heeft wel een boeiende basis gevormd voor de manier waarop studenten architectuur kun – nen werken met gemeenschappen, op locatie. Sindsdien is het Live project elk jaar op een andere plaats in Vlaanderen herhaald.