Vandaag zijn de werken van beide projecten al goed gevorderd. Iedereen is al vroeg van start gegaan en er zal nog een hoop werk verricht moeten worden.
Werken, werken en nog eens werken!
Auteur: Femke Verheyen
‘Laatste stand van zaken’
Voor de meeste studenten begon 19 september het nieuwe schooljaar. ’s Ochtens werd er hier meteen van wal gegaan met 2 presentaties door de studenten die voorbije week al hadden gewerkt aan het live project. Zo werden de rest van de master studenten op de hoogte gesteld van de verwachtingen van de komende week.
Doorheen het weekend kwamen de studenten met twee concrete ontwerpen, maar deze kon nog scherper gesteld worden. De twee voorgelegde ontwerpen waren ‘Thomas’ Tower’ en ‘Agatha’s House’. Het grootste deel van de studenten verdeelden zich onder deze projecten, maar per ontwerp werden de studenten nog eens opgedeeld in twee groepen. De eerste groep bekeken de materialen die door de gemeente Genk ter beschikking gesteld werden. Ondertussen schetsten de tweede groep studenten er op los en probeerden het ontwerp te verbeteren. Nadien werden de bevindingen van beide ploegen met elkaar uitgedeeld waardoor het zich in een stadium hoger terecht is gekomen. Een deel van de studenten werden geselecteerd om het Food Festival te organiseren. Een ander deel stond in voor de documentatie van het project.
Momenteel zijn beide groepen gestart met het bouwen van hun project en ondertussen al ver gevorderd.
Openingslezing Lionel Devlieger (Rotor)
De openingslezing voor de studenten van de faculteit Architectuur en de personeelsleden FARK vond plaats op 19 september in de Oude Gevangenis van Hasselt. Rob Cuyvers is begonnen met de doelstellingen van het academiejaar 2016-2017 te overlopen. Verder kwam Lionel Devlieger aan het woord.
Hij heeft gesproken over het hergebruiken van bouwmaterialen. Hij sprak over Spolia, figuurlijk betekent het vernielde materialen hergebruiken. Enkele voorbeelden die hij heeft aangehaald zijn boekentoren en het ontwerp ‘Grindbakken‘ voor de dokken van Gent. Zowel de boekenrekken en de kunstwerken hebben een tweede leven gekregen.
Om af te sluiten heeft hij de opstarting van Opalis door de vzw Rotor in 2005 uitgelegd. Zij verkopen op een professionele manier tweedehands bouwmaterialen. Architecten, particulieren en aannemers krijgen door deze organisatie een betere toegang tot het verkopen en aankopen van herbruikbare bouwmaterialen.
Over live projects & living labs
Deze ochtend zijn er in PLOT een aantal lezingen gegeven rond documentatie van live projects. Zo zijn er verschillende sprekers komen praten over hun ondervindingen en methodes, zoals Andrea Botero en Bas Raijmakers. Deze lezing werd vooral gehouden voor doctoraatstudenten, onderzoekers en masterstudenten binnen de faculteit architectuur Uhasselt.
Om te beginnen ging men van start met een kleine inleiding over de methode van live projects en het project van het ‘Kolenspoor’ waar de studenten momenteel met bezig zijn. Vervolgens heeft Andrea Botero het gehad over’ self organised documentation’ gebaseerd op een drietal projecten, ‘creating shared space in Yanaka’, ‘more city(ness) in Helsinki’ en ‘urban data’. Daarna is Bas Raijmakers verder gegaan op het thema participerend onderzoek en de kracht van documentatie.
Tot slot zijn de doctoraatstudenten en onderzoekers rondgegaan op de site om te kijken wat de studenten aan het bouwen zijn.
Een eerste idee ‘microhousing’
Bij de start van het onderzoek heeft de groep verwerken gewerkt rond de vraag wat het volgend niveau van collectiviteit in de toekomst zou kunnen betekenen met betrekking tot de volkstuinen. De eerste ideeën zijn gebaseerd op de gesprekken met de buurtbewoners van de voorbije dagen. Zo kwamen ze tot een aantal belangrijke vaststellingen. Een aantal bewoners produceren bijvoorbeeld eigen producten zoals olijfolie en wijn, maar verder wordt hier niets mee gedaan. Ook is er vraag naar een ’tweede thuis’ waar nutsvoorzieningen zoals elektriciteit en water aanwezig zouden moeten zijn.
Zo is deze groep tot twee basisideeën gekomen. Het eerste idee, met name ‘microhousing‘ gaat uit van het individuele karakter dat aanwezig is in de volkstuinen. Het tweede idee is gebaseerd op het collectief samenbrengen, waar de behoefte aan water voor zorgt.
Door te reflecteren en verder te brainstormen over de opdracht, is het uiteindelijke concept een combinatie van deze twee geworden. De constructie zou dan zo gebouwd moeten worden dat deze aanpasbaar is naar de toekomst toe en naargelang de functie waar deze voor bestemd is. Op deze manier kan het individuele en het collectieve karakter gecombineerd worden. Zo kan de unit in eerste instantie gebruikt worden als individuele hut waar een kleine kitchenette en een slaapplaats mogelijk zijn. Maar naar de toekomst toe kan deze unit uitgebreid worden door de kanten open te schuiven zodat er bijvoorbeeld producten in verkocht kunnen worden zoals passata en wijn. Ook kunnen er eventueel workshops in gehouden worden. Deze microhuisjes zouden tussen het kolenspoor en de volkstuintjes geplaatst worden als verbinding tussen deze twee facetten.
De actoren stelde het principe van mini-huisjes in vraag, maar konden hun wel vinden in het globale idee. Dit is een achterliggende gedachte dat deze groep de volgende dagen in het hoofd moet houden, zodat het idee concreet kan uitgewerkt worden.
Materiaalonderzoek
De groep verwerking had als idee om een collectieve plek rond de volkstuinen te voorzien, een soort van open keuken idee, waar het verwerken van voedsel een centrale rol kan in spelen. Er zouden dan nutsvoorzieningen worden voorzien zoals elektriciteit en een waterzuiveringsinstallatie, zodat mensen beschikken over vers en zuiver water wat vervolgens gebruikt kan worden om groenten te wassen of te koken.
Vandaag zijn alle studenten daarom op onderzoek gegaan om na te gaan welke materialen beschikbaar zouden zijn en hoe ze deze kunnen verwerken in hun ontwerp. Deze materialen hebben alle studenten geïnventariseerd. Deze groep had een aantal voorwerpen gevonden zoals roosters, paletten en bakstenen. Op deze manier zou er een soort van barbecue gemaakt kunnen worden met daarrond wat zitelementen.
Volkstuinen in kaart
De cartograaf van dienst heeft voor de groep die instaat voor het programma verwerken het onderzochte gebied m.b.t. de volkstuinen in de Meeuwerstraat en de Arbeidsstraat in kaart gebracht.
‘Verwerken’
Een eerste kennismaking
De eerste dag is de groep die instaat voor het programma verwerken rondgegaan voor een eerste kennismaking in de buurt van Zwartberg. Ze hebben hun vooral gefocust op de volkstuinen in de Meeuwerstraat en de Arbeidsstraat om vervolgens, d.m.v. interviews en antropologisch onderzoek, te onderzoeken waar tot nu toe de collectiviteit van de buurt te vinden is wanneer de groenten reeds zijn geoogst en wat het volgend niveau van collectiviteit in de toekomst voor deze buurtbewoners zou kunnen betekenen.
‘Bonen kweken met een pintje erbij.’
Deze Italiaanse man (links in beeld) is in de buurt bekend om zijn bonen. Hij heeft zelfs in het Genkse kookboek een foto en een artikel staan. Desondanks zijn populaire bonen, wordt er buiten eigen gebruik niets anders gedaan met de verwerking van deze bonen. Het overschot dat ze teveel hebben geproduceerd wordt vooral aan vrienden en familie verdeeld. Ook zijn buren die effectief iets produceren, o.a. olijfolie en wijn worden niet verhandeld in de buurt. Zelf staat de man open voor verandering en heeft hij een voorkeur voor gastronomisch gebruik van eigen verworven producten in bv. lokale restaurants. Zo gaf hij het voorbeeld van een restaurant uit Peer die zelf druiven hebben gekweekt en deze vervolgens gebruiken om eigen prosecco te maken en te verkopen in hun zaak. Ook zou deze man graag een (grotere) plek hebben waar hij eventueel kan uitrusten en op zijn gemak zijn dagelijks pintje kan drinken. Momenteel doet hij dit tussen zijn bonenstaken waar hij twee of drie ganse dagen in de week zijn tijd besteed. Ook ziet hij het multiculturele aspect in de buurt als opportuniteit om van andere mensen, met andere tradities en kookgewoontes, te leren en het collectief samenzijn te vergroten.
‘Wij conserveren onze passata’
Deze heer is van Turkse origine en hij woont samen met zijn vrouw en kinderen in Zwartberg. Hij en zijn vrouw zijn beide op pensioen en brengen daarom vaak tijd door in hun volkstuintje wanneer het goed weer is. Het gezin vindt het vooral spijtig dat ze steeds doorheen de dag terug moeten wandelen naar hun woning voor drinkbaar water, wat ze eventueel zouden kunnen gebruiken voor te koken, of om naar het toilet te gaan. Daarom is er vanuit hun kamp vraag naar een overdekte plaats waar deze voorzieningen wel mogelijk zouden zijn. In hun tuintje zelf kweken ze vooral tomaten, paprika’s en komkommers. Deze doen wederom enkel dienst voor eigengebruik. Ook het overschot van bv. tomaten wordt verwerkt tot passata die ze vervolgens gaan conserveren in blikken.
Deze Belgische man heeft over het collectief idee een andere mening. Hijzelf denkt namelijk niet dat dit mogelijk is, net doordat er teveel verschillende nationaliteiten op een plek samenleven. Hij neemt namelijk reeds deel aan de collectieve tuin die zich op de hoek van de Arbeidsstraat bevindt en heeft reeds met een aantal andere mensen een aantal initiatieven genomen om de samenhorigheid van de buurt de versterken door verschillende activiteiten te organiseren. Vaak had dit een negatief resultaat als gevolg. Dit omdat de input meestal van één kant komt en er voor de rest geen inzet van de andere buurtbewoners is. Zo ziet hij zelf dat iedereen vooral individualistisch is ingesteld en niet graag werk doet voor iemand anders of met iemand anders. Misschien betekent dit dat er gezocht moet worden naar een andere manier, andere activiteiten om deze subgroepen samen te brengen om vervolgens kennis te laten maken met elkaars verschillen en culturen. Een nieuw idee van ‘open keuken’ kan hier misschien een oplossing voor bieden.
Heempark Genk
Ook in het Heempark stonden de mensen de studenten graag te woord. Het doel van de verschillende projecten die gehouden worden in het Heempark zijn namelijk gelijkaardig aan de opzet van het life project. Zo staan ze bv. in voor het promoten van lokale (duurzame en ecologische) producten, geven van cursussen m.b.t. composteren, biodiversiteit ondersteunen, enz. Bovendien speelt hier de sociale factor een belangrijke rol. De grote variatie aan achtergronden die aanwezig zijn in Genk brengt namelijk een dualiteit met zich mee. Enerzijds zorgt het voor een taalprobleem, door een beperkte kennis van het Nederlands is communicatie niet altijd even evident. Anderzijds beschouwt Heempark deze diversiteit van culturen als een zeer groot pluspunt. De interactie tussen deze culturen is net zo interessant! Bovendien kan net voeding ingezet worden als verbindende factor tussen deze verschillende culturen en mensen.