De studenten zijn gisteren samen gekomen met de actoren en hebben hun concepten rond de opdracht besproken, zodat ze feedback krijgen van de mensen die er letterlijk rond werken. Het project rond bewaren zal vooral werken met workshops waarbij de eigenaars van de volkstuinen leren hoe ze hun overschotten op een klassieke manier kunnen bewaren. In eerste instantie was het ook de bedoeling om een bewaarmogelijkheid te bieden, een constructie waarin zij boxen kunnen pluggen die zij vanuit hun volkstuin, op de fiets bijvoorbeeld, kunnen meebrengen. Maar dit vonden de actoren misschien niet direct nodig. Zij zouden het beter vinden als het vervoer en het stockeren losgekoppeld wordt. Daarnaast moet er veel dieper worden ingegaan op de bewaartechnieken zelf, niet zomaar zeggen dat wortelen of aardappelen in boxen bewaard kunnen worden, maar dat zij effectief in grond moeten zitten om vers te blijven. De workshops zelf zouden zeer educatief zijn en volgens de actoren ook wel zeer gevraagd. Er bestaat al een soort sapmobiel die rond rijdt en van het fruit dat over is lekker fruitsap maakt. Dit hebben ze als voorstel gegeven om aan te tonen dat het veel meer rond de bewaartechnieken moet draaien. Daarom wordt er nu gewerkt rond een bewaarmobiel, een mobiele constructie waar de nodige materialen voor de bewaarworkshops aan bevestigd zijn, zodat deze op een gevraagde locatie gemakkelijk uitgeklapt kan worden om snelle, flexibele en vooral actieve workshops te geven aan iedereen die er behoefte aan heeft.
Auteur: Jasmine Klute
Inventariseren en proberen.
Vandaag zijn alle studenten, samen op pad gegaan om in de voormiddag de materialen die de stad hun ter beschikking heeft gesteld, te inventariseren. Dit is vooral nodig zodat zij steeds een goed overzicht hebben van welke materialen er zijn en hoeveel ze daarvan kunnen krijgen.
Daarnaast hebben ze natuurlijk ook geprobeerd een gevoel te krijgen voor de materialen en wat ze eigenlijk mee kunnen doen. Daarbij werd er op een actieve manier gewerkt en ontstonden er leuke en zeer interessante constructies.
Ontmoeten in en rond de tuinen.
Zowel in de tuinen als rond de tuinen vind je leuke plaatsen om samen te komen en gezellig van een drankje te genieten in de zon. In de tuinen zelf hebben de eigenaars een eigen ontmoetingshoekje gevormd, met tafels en stoelen, meestal in de schaduw. Buiten de tuinen kan je ook gezellig samen komen, maar helaas nog vrij weinig in vergelijking met het aantal tuinen.
Tuinhuizen als bewaarmogelijkheden, donker en koel.
Een tuin biedt op zich vrij weinig opslag- of bewaarmogelijkheden, zeker als het de bedoeling is dat de goederen donker en koel moeten bewaard worden. Daarom staan er in heel wat tuinen dan ook tuinhuizen om plaats te bieden voor het bewaren van voedsel, maar ook voor het onderbrengen van materiaal en gereedschap. Hier kan u alvast een aantal voorbeelden zien, waarbij de grootte ervan vaak gelijk blijft voor hetzelfde soort activiteiten.
Op welke manieren kan je je verse oogst het best bewaren?
Er is vandaag een zoektocht gestart naar de verschillende mogelijkheden waarop de kleine landbouwers in de volkstuinen hun groenten en fruit bewaren. Maken ze gebruik van moderne diepvriezers of vinden ze de oude methoden nog steeds even goed?
De lokale basisschool ‘De Wissel’ maakt gebruik van lessen tuinieren met een eigen moestuintje. Volgens de tuinmeester gebruiken zij een aantal methoden om de oogst te bewaren, waarbij ze in eerste instantie zoveel mogelijk proberen weg te geven aan de leerlingen zelf. Maar als dat niet gaat, gebruiken ze vrij ouderwetse technieken. Ze gaan bijvoorbeeld de ajuinen omhoog hangen tot ze gedroogd zijn en het loof eraf valt. Pompoenen, courgettes en aardappelen worden meestal in de grond bewaard en ook wortelen worden op elkaar gestapeld en ingegraven.
Tomaten, paprika en dergelijke moeten zo snel mogelijk worden verwerkt. Hij verteld ook dat fruit meestal in koelcellen wordt bewaard en dat er met gassen wordt gewerkt rond 4°C zodat het hele proces van rijping stil ligt. De school zit met het probleem dat er in de zomermaanden niemand op school zit om die tuinen te onderhouden, dan kiezen ze vlak voor de zomer ervoor om groenten te planten die in september dan klaar zijn om te oogsten, zoals aardappel, radijs, sla, enz.
Tuinmeester van basisschool ‘De Wissel’ Verantwoordelijke voor de modeltuin.
Daarna heeft de verantwoordelijke van de modeltuin uitgelegd hoe hij zijn groenten en fruit bewaard. Eerst en vooral probeert hij altijd zoveel mogelijk oogst zelf te gebruiken en onmiddellijk te verwerken. Blancheren, in zout, zuur of zoet zetten zijn technieken die hij wel vaker gebruikt. Daarna zet hij deze in de diepvries, zo kan hij de groenten maanden later nog gebruiken. Daarnaast vond hij het ook belangrijk dat het verschil tussen winter- en zomergroenten gekend is, zodat deze geplant en geoogst kunnen worden wanneer ze ook effectief gevraagd worden. Zo zijn er geen of weinig importkosten.
In de toekomst gaat hij een bewaarkelder zetten zoals vroeger, voor appels en peren, rode biet en wortelen. Een meter boven en een meter onder de grond met een boogvormig afdak erover waar dan nog extra grond op komt, zo ontstaat er een constante temperatuur, zowel in zomer als in de winter.
Een andere methode is drogen, dit kan voor alles gebruikt worden. Groenten en fruit kan je in schijfjes snijden en ze bij bepaalde omstandigheden goed laten drogen. Zo krijg je groenten- of fruitchips, die vaak zelf zo gegeten worden. Kruiden kan je ook drogen door ze in de schaduw te hangen en wanneer ze droog zijn te versnipperen en in dozen te bewaren.
Hij vertelde ook dat de salaris voor bedienden van het woord ‘sale’ is afgeleid, wat zout betekend en dat de Romeinen werden betaald in zout. Het is een heel kostbaar goed, want als je zout had was je rijk omdat je zo al je voedingswaren kon bewaren.
De conclusie van deze interessante zoektocht naar de bewaartechnieken van de lokale tuinieren is dat er in eerste instantie gebruikt gemaakt wordt van donkere en koele plaatsen. Maar vermits de hoeveelheid oogst nooit zeer groot is, kunnen ze die nog gemakkelijk zelf mee naar huis nemen, zelf verwerken en in diepvriezers bewaren of uitdelen aan familie en vrienden.